هم ‌بستگی و تجزیه علیت عملکرد دانه و صفات مهم زراعی ارقام بهاره کلزا

این پژوهش به منظور تجزیه و تحلیل هم‌بستگی‌های بین عملکرد دانه و برخی صفات مهم زراعی در 12 رقم کلزای بهاره، در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد دزفول در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 89-1388 اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ارقام از نظر صفات مورد بررسی تفاوت معنی‌داری وجود دارد، که بیانگر وجود تنوع ژنتیکی بین ارقام می‌باشد. نتایج حاصل از هم‌بستگی‌های ساده نشان داد که عملکرد دانه بیشترین هم‌بستگی مثبت را با وزن هزار دانه (**74/0) و تعداد دانه در غلاف (**72/0) داشت. هم‌بستگی عملکرد دانه با تعداد روز تا رسیدگی، تعداد روز تا گلدهی، ارتفاع بوته و درصد روغن منفی و معنی‌دار بود (به ترتیب**65/-0، *35/-،*37/0- و*30/0- ). بر اساس رگرسیون گام به گام که در آن صفت عملکرد دانه به عنوان متغیر وابسته و سایر صفات به عنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفته شدند، ضریب تبیین مدل (934/0=2R) بود. صفات وزن هزار دانه و تعداد دانه در غلاف بیشترین ضریب تبیین را به خود اختصاص دادند (به ترتیب 547/0 و177/0). نتایج تجزیه مسیر نشان داد که صفات تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه بیشترین اثرمستقیم مثبت را بر عملکرد دانه دارا بودند (به ترتیب**10/1 و*41/0). صفات تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه بیشترین سهم را در تبیین تغییرات عملکرد دانه دارا بودند بنابراین می‌توان از این صفات بعنوان معیار انتخاب در برنامه‌های به‌نژادی کلزای بهاره استفاده نمود.